O psychoterapii

 
Osoby, które zdecydowały się na terapię w obszarze charakterologicznym, często mówią, że funkcjonują na lepszym poziomie, czują się lepiej i są szczęśliwsze, niż kiedykolwiek wcześniej w swoim życiu.

 
Psychoterapia to uznany i skuteczny sposób pomocy w problemach psychicznych. Jest dziedziną lokującą się na pograniczu nauk medycznych, humanistycznych, biologicznych i społecznych - ponieważ dobrostan człowieka jest związany z jego psychiką, z ciałem, a także z otoczeniem, w którym żyje (rodzina, praca). Psychoterapia uwzględnia te czynniki, postrzegając człowieka jako psychosomatyczną jedność, podlegającą wpływom swojego środowiska.

Poniżej opisujemy najczęstsze dolegliwości, w których najlepszą pomoc uzyskać można poprzez psychoterapię.
 

Problemy charakterologiczne i zaburzenia osobowości

Wiele osób można określić jako mające "trudny charakter". Cechy charakterologiczne, czyli najprościej mówiąc nasze wzorce myślenia, reagowania, przeżywania emocji oraz rozumienia siebie i innych, są głównym czynnikiem wpływającym na nasze samopoczucie i na wszystkie ważne obszary życia, jak praca, związek, relacje z ważnymi osobami. Gdy te wzorce są lekko zniekształcone, mówimy o problemach charakterologicznych, a w nasilonej postaci - o zaburzeniach osobowości.

Problemy charakterologiczne, gdy są nieznaczne, pozwalają funkcjonować na zwyczajnym poziomie - mieć rodzinę, pracować itp. - ale poniekąd "psują smak życia". Przykładowo, nie potrafimy cieszyć się  w pełni z tego, co mamy, czujemy, że tak naprawdę nie realizujemy się, że nie jesteśmy na swoim miejscu w świecie. Możemy też dostrzegać konkretne problemy np. w związku, w pracy, trudności w zorganizowaniu się i podobne "proste" rzeczy, które jednak potrafią doskwierać, gdy dzieją się ciągle.

Oto rozmaite przykładowe trudności, których występowanie zazwyczaj świadczy o problemach charakterologicznych:

  • chroniczne poczucie pustki lub niespełnienia,
  • niemożność zaspokojenia (lub trafnego rozpoznania) swoich pragnień lub potrzeb,
  • trudności w zorganizowaniu czasu, branie na siebie zbyt wielu zadań,
  • problemy w związku lub niemożność wejścia w związek,
  • trudne lub konfliktowe relacje z najbliższymi,
  • poczucie inności, odmienności; lęk, izolacja, wyobcowanie,
  • utrzymujący się wysoki poziom stresu lub napięcia,
  • częste doświadczanie poczucia winy,
  • poczucie nadmiernej zależności od najbliższych bądź innych osób,
  • poczucie, że najbliżsi nas nie doceniają lub krzywdzą,
  • nadmierne przejmowanie się opinią innych osób,
  • lęk przed posiadaniem dzieci,
  • trudności w przeżywaniu emocji,
  • i różne inne.
Większość "popularnych" zaburzeń, jak np. depresja, lęk, zaburzenia jedzenia, problemy w związku, często powstaje wtórnie, jako efekt uboczny - u swego podłoża mając właśnie problemy charakterologiczne. Przykładowo, depresja jest nieodłączą cechą osobowości borderline, a często wystepuje także przy innych typach charakteru. Często te wtórne zaburzenia są uporczywe, nie reagują na leczenie farmakologiczne bądź występują nawroty. Kiedy się tak dzieje, zazwyczaj wskazuje to, że faktyczne przyczyny naszych kłopotów nie zostały objęte leczeniem. Aby uzyskać trwałą poprawę należy objąć uwagą obszary głębsze i aspekty charakterologiczne. Osoby, które zdecydowały się na terapię w obszarze charakterologicznym, często mówią, że funkcjonują na lepszym poziomie, czują się lepiej i są szczęśliwsze, niż kiedykolwiek wcześniej w swoim zyciu.
 

Na czym polega psychoterapia?

Mówiąc najkrócej, psychoterapia polega na tym, że psychoterapeuta jest ze swoim klientem - rozmawiając lub nie - w taki sposób, by klient mógł bezpiecznie doświadczyć swoich uczuć, lepiej siebie zrozumieć lub wykształcić nowe umiejętności.

Psychoterapia a farmakoterapia (leczenie psychiatryczne)

Bywa, że psychoterapia jest prowadzona we współpracy z psychiatrą - np. w przypadku psychoz lub innych cięższych zaburzeń, kiedy konieczne jest czasowe złagodzenie objawów. Jednak w przypadku wielu dolegliwości psychoterapia daje znacznie lepsze i trwalsze rezultaty, niż leczenie farmakologiczne.

Szczególnie dotyczy to właśnie zaburzeń osobowości. Często są one niezdiagnozowane lub mylone z innymi zaburzeniami. Czasem są bezskutecznie traktowane kolejnymi lekami psychiatrycznymi. W cięższych zaburzeniach osobowości rola farmakoterapii jest wspomagająca; zaordynowane leki mogą osłabić niektóre objawy, by ułatwić pacjentowi przetrwanie kryzysów. Farmakoterapia nie dotyka natomiast sedna tych zaburzeń, którym jest utrudnione funkcjonowanie wśród ludzi i nieadaptacyjne wzorce przeżywania emocji. Tym co pomaga jest psychoterapia, oparta o model psychodynamiczny. Przy zaburzeniach osobowości trwa ona zazwyczaj nieco dłużej, bywa, że kilka lat - w zależności od stanu pacjenta oraz metod pracy terapeuty (w tym częstości spotkań).

Inną ważną grupą zaburzeń są wspomniane już wcześniej zaburzenia depresyjne oraz zaburzenia lękowe (dawniej: nerwice). Leki psychiatryczne osłabiają ich objawy, jednocześnie powodując wachlarz przykrych skutków ubocznych. Często pacjent przyjmuje je latami, by uniknąć nawrotów choroby. Natomiast psychoterapia leczy depresję w przeciągu nawet kilku miesięcy (dokładny czas trwania terapii zależy od stanu pacjenta i metod pracy terapeuty) i zazwyczaj jest to trwałe wyleczenie. Podobnie jest z zaburzeniami lękowymi.


Osobom zainteresowanym wynikami badań polecamy Rezolucję American Psychological Association o skuteczności psychoterapii >>
 

Zobacz także

Profesjonalne organizacje zrzeszające psychoterapeutów różnych modalności:

Polska Rada Psychoterapii >>
Polskie Towarzystwo Psychoterapii Integratywnej >>
European Association for Psychotherapy >>